Ağız, diş ve çene cerrahisi; yüze ve çenelere ait yumuşak doku ve sert dokuları ilgilendiren hastalıkların, yaralanmaların ve kazanılmış veya doğumsal anomalilerin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen, gerekli cerrahi tedaviyi lokal anestezi, genel anestezi veya sedasyon altında ameliyathane ortamında operasyonlar yaparak gerçekleştiren bir bilim dalıdır.

Ağız diş çene cerrahisi ilgi alanları;

Gömülü, komplike veya sürmüş diş çekimleri

Dental implant cerrahisi

Çene-yüz implantı uygulamaları​

Ağız, çene ve yüz bölgesinde oluşan enfeksiyonların cerrahi ve tıbbi tedavileri

Çene bölgesinde oluşan kist ve tümörlerin cerrahi tedavileri

Ağız bölgesinde bulunan yumuşak dokuların hastalıkları ve tedavileri

Ağız, Çene ve yüz bölgesinde belirtileri ortaya çıkan, tüm vücudu ve sinir sistemini de etkileyen hastalıkların tanısı ve ilgili uzmanlık dalına yönlendirilmesi

Dişlerden kaynaklanan kemik içi iltihaplarının tedavisi

Çene ve yüz bölgesindeki kemiklerde oluşan kırıklıkların tedavileri

Diş protez yapımı öncesi sert dokuların ve yumuşak dokuların cerrahi yöntemlerle düzeltilmesi, proteze hazırlanması

Çene ve yüz bölgesinde oluşan ağrıların tedavileri

Çene eklem hastalıklarının tedavileri

Dudak ve damak yarıklarının tedavileri

Tükürük bezinde oluşan hastalıkların tedavileri

Diş ve çene bağlantılı üst çene sinüs patolojileri tedavileri

Ağız çene ve yüz bölgesinde oluşan estetik ve fonksiyonel bozuklukların tedavileri

Kanser tedavisi süresince uygulanan ilaç ve radyoterapi neticesi oluşan çene kemik doku hasarları ve tedavileri

Ortognatik, rekonstrüktif cerrahiler, maksillofasiyal ilerletme ve yüz asimetrilerinin düzeltilmesi

Uyku apnesinin cerrahi veya koruyucu tedavileri

Botoks uygulamaları

Gömülü Dişler

Sürmesi gerekirken sürememiş, dişeti veya kemik altında kalmış dişlere gömülü dişler denir. En sık bilinen 20 yaş dişlerinden başka, köpek dişleri ve küçük azı dişleri de gömülü kalabilir.

20 yaş dişleri 17-26 yaşları arasında sürmesi gereken 3. büyük azı dişleridir. Diş arkında en sonda yer alan dişlerdir ve ulaşılması zor olan bir bölgede olduklarından dolayı fırçalanması diğer dişlere göre daha zor olabilmektedir. 20 yaş dişleri ağızda tam olarak sürmüş olsalar bile yeterli bakımı yapılmamasından dolayı kolayca çürüyebilir ve ağız kokusuna yol açabilirler. 20 yaş dişleri bazen diş eti altında yarı sürmüş veya diş eti ve kemik altında tam gömülü kalmış pozisyonda olabilir. Yarı sürmüş dişlerde diş yüzeyinin üstünde kapşon şeklinde diş eti görülebilir. Bu diş eti hijyen problemine sebep olabilir ve zaman zaman lokal enfeksiyon ve apselere yol açabilir.

Her 20 yaş dişi çekilmez. Rutin 6 ayda bir kontrol muayenelerinde dişin durumu değerlendirilip takip tercih edilebilir. Uzman doktorların çekim kararı vermesi durumunda, çene cerrahisi klinik veya lokal ameliyathanelerinde lokal anestezi altında ağrısız ve kolaylıkla çekim yapılmaktadır.

Gömülü köpek ve küçük azı dişlerin de ise ortodonti uzmanları ile birlikte karar verilir.  Dişin sürdürülmesi ve arkta pozisyonlandırılması ya da dişin çekimi tedavi alternatiflerindendir.

Çene Kistleri

Kistler diş kaynaklı ve diş kaynaklı olmayan 2 ayrı grupta değerlendirilir. Ağrı ve şişliğe neden olabilir veya hiç fark edilmeden çok büyük boyutlara ulaşabilir. Rutin radyografilerde teşhis edilmesi olasıdır. Fark edildiklerinde çıkarılmaları gerekir. Cerrahi planlama kistin büyüklüğü, komşu anatomik yapılarla ilişkisi göz önüne alınarak yapılır. Lokal anestezi altında veya genel anestezi altında işlem yapılabilir.

Tümörler

Ağız içinde ve çenelerde dişlerle ilgili olan veya olmayan değişik tümör ve tümör benzeri lezyon bulunmaktadır. Tümörler klinik seyirlerine göre iyi huylu ve kötü huylu olarak sınıflandırılır. Semptom vermeden büyüyebilir ve komşu anatomik yapılarda hasara neden olabilir. Rutin radyografilerde teşhis edilebildiği gibi, ağrı, şişlik, uyuşukluk gibi semptomlarla teşhis edilebilir.

Çene Eklemi

Temporomandibuler eklem diş hekimliğinde önemli bir anatomik yapıdır. Alt çenenin kafatası ile birleşim noktasını oluşturan eklem kemik, disk, kaslar ve ligamentlerden oluşan karmaşık bir yapıya sahiptir.

Eklem rahatsızlıkları toplumda yaygın görülen diş hekimine başvuruda büyük orana sahip rahatsızlıklardır. Hasta şikayetleri eklemden ses gelmesi, ağrı, fonksiyon kaybı, çene kilitlenmesi, ağız açamama gibi farklılıklar gösterebilmektedir. Kulakta çınlama, kulak ağrısı, boyun ağrısı ve sertlik , yüzde ağrı veya asimetri, esnerken zorlanma gibi şikayetlerin birincil nedeni çene eklemi olabilmektedir.

Çene eklemi rahatsızlıkları eklemin kompleks yapısından dolayı teşhisi zorlayıcı olmakla birlikte, tedavi süreci karmaşık olabilmektedir. Teşhis ve tedavi sürecinde radyoloji, cerrahi, protez ve ortodonti uzmanları multidisipliner olarak çalışmaktadır. Bazı durumlarda fizik tedavi, psikiyatri, nöroloji uzmanlarının konsültasyonu istenebilir.

     Tedavi seçenekleri;

-Hasta eğitimi ve koruyucu tedavi

-Splint tedavisi

-Ortodontik tedavi

-İlaç tedavisi

-Egzersizler

-Psikiyatrik destek

-İnvaziv tedavi (artrosentez)

-İleri eklem cerrahisi

-Çene kırıklarında kırık hattın doğru konumlanması doğru iyileşme için önemlidir ve tedavisi konunun uzmanları tarafından yapılmalıdır. Travma olgularında hastanın yaşı ve klinik durumuna göre radyoloji, pedodonti, cerrahi, periodontoloji, restoratif tedavi, endodonti ve protez uzmanları multidisipliner çalışmalıdır. Hastanın en uygun tedavi için hızlı bir şekilde yönlendirilmesi ve müdahale önemlidir.

Travma

Travma; düşme, kaza, yaralanma gibi beklenmedik durumların vücudun sert ve yumuşak dokularında hasara neden olması olarak tanımlanabilir. Kırık; dişlerin veya kemiğin ani ve şiddetli bir kuvvet karşısında tam veya kısmen devamlılığını kaybetmesi olarak tarif edilir. Çene yüz bölgesine gelen travmalar çocukluk yaşlarda en sık koşarken düşme, bisiklet kazası gibi sebeplerle diş kırığı ile başlar dişin yerinden çıkması, çenelerde kırık gibi ileri boyutlara ulaşabilir. Diş kırıklarında kırığın durumuna göre dolgu, kanal tedavisi veya dişin çekimi gibi farklı tedaviler gerekebilir.

Dişin avülse olması yani dişin yerinden çıkması halinde ilk müdahale çok önemlidir. Dişin enfekte olması durumuna göre uygun solüsyon veya serumla yıkanıp hızlı bir şekilde yerine yerleştirilmesi önemlidir. Diş yerine yerleştirilemediyse de hasta ve yakının dişi yanlarında getirip müdahaleyi hekime bırakmaları önerilir.

Acil replantasyon mümkün değilse dişin saklanabileceği solüsyonlar;

-Tükürük

-Süt

-Viaspan

-HBSS (Hanks dengeli tuz çözeltisi)

-Ringer solüsyonu

-Salin solüsyonu

-Kontak lens solüsyonu

-Doğal meyve suları

-Propolis

Ortognatik Cerrahi

Ortognatik cerrahi; düzeltici çene ameliyatı olarak da bilinir. Büyüme bozuklukları, uyku apnesi, TME rahatsızlıkları, iskelet uyumsuzluklarından kaynaklanan çene kapanış problemleri veya kolayca tedavi edilemeyen diğer ortodontik problemlerle ilgili çene ve yüz deformitelerinin giderilmesi için yapılan işlemdir. Ortodontist ve maksillofasiyal cerrahlar koordineli olarak çalışır. Planlamadan cerrahi sonrasına kadar hassasiyet gerektiren bir prosedürdür. Ameliyat tam teşekküllü hastanelerde genel anestezi altında gerçekleştirilir.

Ortognatik cerrahi planlanan durumlar şöyledir;

-Alt çene asimetrileri

-Alt çenenin ileri veya geri konumlanması

-Çene ucu asimetrileri

-Çene ucunun büyük veya küçük olması, ileri veya geri konumlanması

-Üst çenenin ileri veya geri konumlanması

-Üst çene asimetrileri

-İskeletsel bozukluğa bağlı oklüzyon problemleri

-Genetik anomaliler

-Uyku apnesi,vb..

Oral İmplantoloji

İmplant kelime anlamı olarak tedavi amacı ile vücut içerisine ve canlı dokulara, cansız maddelerin yerleştirilmesini ifade eder. Günümüz gelişen teknolojisinde titanyumdan üretilen dental implantlar kemiğin içine yerleştirilen ve dişin yerini tutması amaçlanan yapılardır. Bu yapay kökler dayanak olarak kullanılır ve doğal diş görünümlü protezler yapılır.

Dental implantlar kısmi veya tam dişsiz hastalarda estetik görümü iyileştirmeden daha fazlasını daha rahat çiğneme, güvenle konuşma ve gülmesini sağlar.

Diş eksikliği olan her birey dental implant uygulamaya adaydır. Hastanın yara iyileşmesini, kemik metabolizmasını etkileyecek sistemik rahatsızlığı olmadığı sürece uygulamada engel yoktur. Sistemik rahatsızlığı olan bireylerde tıbbi konsültasyonlarla uygun sistemik durum sağlandıktan sonra uygulanabilmektedir.

İşlem öncesi uygun planlama için panoramik ve dental tomografi incelemesi yapılır. Hazırlık aşamasında radyoloji, protez, cerrahi ve peridontoloji uzmanları multidisipliner çalışmaktadır.

İmplant yerleştirmeye uygun kemik yüksekliği veya kalınlığı olmaması durumunda ileri cerrahi tedaviler planlanır. Kemik yükseltme ve kalınlaştırma işlemleri için hastanın kendisinden alınan otojen greft veya sığır kaynaklı greftler kullanılabilir. Her vaka kendine özgüdür ve bu cerrahiler planlama ve tedavi süreci hassas işlemlerdir.